yemek borusu

Tanım: Mide veya intestinal içeriğin özefagusa reflüsü sonucunda ortaya çıkan semptomlarla giden klinik tablo ’gastroözefagiyal reflü hastalığı’ (GÖRH), reflü sonucu özefagus mukozasında oluşan hasar ise ’reflü özefajit’ olarak tanımlanır. En sık görülen özefagus (yemek borusu) hastalığıdır.

Patogenez: Esas olay reflü olan materyaldeki asit ve pepsinin özefagus mukozası ile temas ederek hasar ve semptom oluşturmasıdır. Genel olarak en önemli mekanizma alt özefagus sfingterinin yutkunma olmadan geçici relaksasyonudur. Patogenezde rol oynayan faktörler;

• Alt özefagus sfinkter (AÖS) basıncında azalma,
• Hiatal herni,
• Özefagus klirensinin azalması veya gecikmesi,
• Mide boşalma zamanının uzaması,
• Mide asidinin artması,
• Özefagus mukoza direncinde azalma,
• Mukoza zedeleyici materyalin reflüsü sayılabilir.
• İntra abdominal basıncın artışı,
• Özefagus ameliyatları.
Klinik:
• En önemli ve değişmez semptom retrosternal yanmadır (pirozis).
• Özellikle uykuda aspirasyona bağlı olarak kronik larinjit, kronik öksürük ve pnomoni gelişebilir.
• Bazı hastalar anjina benzeri göğüs ağrısından yakınabilir.

Çok fazla belirti vermeden yayılan ve çoğu zaman yutma zorluğuyla kendini gösteren yemek borusu kanserlerine kimi zaman yaşam koşulları kimi zaman da çevresel faktörler neden oluyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Nihat Yavuz, yemek borusu kanserinin (özofagus kanseri), dünyada görülen tüm kanserler arasında altıncı sırada yer aldığını belirtiyor. Erken belirti vermemesi nedeniyle hastalar hekime geç başvurduğundan, hastaların çoğunda tanı konulduğunda hastalık ilerliyor, tedavi yani tam iyileşme şansı azalıyor.

En Çok 50-70 Yaş Arasında Görülüyor

Erkeklerde daha sık görülen hastalık genellikle 50-70 yaş arasında görülür. Hastalığın görülme sıklığı coğrafi olarak da farklılıklar gösterir. Batı ülkelerinde 100.000’de 20 iken, Uzakdoğu ülkelerinde 100.000’de 100 oranında rastlanır. Bu oran Güney Afrika’da 100.00’de 160, Kazakistan’da 100.000’de 540’lara kadar çıkar. Ülkemizde ise oran tam olarak bilinmese de Doğu Anadolu bölgesinde daha sık görülür.

Alkol Ve Sigara Tüketimi Önemli Rol Oynuyor

Yemek borusu da sindirim gerçekleşmeyen bir bölümdür. Yemek borusundaki kaslar peristaltik hareket denilen br yöntemle besinleri mideye doğru iter. Bir insan baş aşağı halde duruyor olsa bile yutkunabilmektedir.

İçten dışa doğru örtü epiteli, düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur.Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar. Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir. Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır.

Yutağın görevi ağız boşluğuyla yemek borusu arasında bir kapı oluşturmaktır. Yutağın bir özelliği de soluk borusu ve yemek borusu arasında bir bağlantı bulundurmasıdır. Ağızdan nefes alabilmemizin dedeni budur.

Dil besinleri yutağa doğru iter. Bu sırada soluk borusu gırtlak kapağı ile kapatılır.

İşlevleri

Yutak, birçok organizmada hem sindirim sisteminin solunum sisteminin parçasıdır.

Hem havanın hem de besinin yutağın içinden geçmesinden dolayı, epiglottis adı verilen ve bağ dokudan oluşan bir kapak, yutma sırasında soluk borusununun girişini kapatarak besinin buraya kaçmasını önler. İnsanlarda, yutak konuşmada da etkilidir.

Bölümleri

Pharynx, geleneksel olarak üç bölüme ayrılır.

* Nasopharynx, yutağın burun boşluğunun arkasında kalan kısmıdır.
* Oropharynx, yutağın ağız boşluğunun arkasında kalan kısmıdır.
* Laryngopharynx (hypopharynx), yutağın C3 ve C6 boyun omurları hizasında kalan kısmıdır.