BAĞIŞIKLIK, AŞI VE SERUM

Bağışıklık: Vücudun herhangi bir hastalık etkenine (Virüs ve Bakteri) karşı direnç kazanmasına denir.

1-Doğal bağışıklık: Canlının doğuştan getirdiği ve onu hastalık etkenlerine karşı koruyan kalıtsal, anatomik, hormonlar, doku ve salgılardaki özel koruyucu maddelerle sağlanan bağışıklıktır. Örn:Göz yaşı, Mide asidi, Burun kılları, Derideki keratinize katman, Soluk borusundaki silli epitel vb.

Doğal bağışıklık etkisi ile diğer canlılarda hastalık oluşturan pek çok etken bizlerde hastalık oluşturamaz. Örn:Uçuk tavşanlarda ölüme neden olurken bizlerde hafif bir hastalık olarak vücut direnci azaldığında ortaya çıkar.

2-Kazanılmış bağışıklık: Canlının hastalık etkeni ile karşılaşması ile oluşan bağışıklıktır.

A-Aktif bağışıklık: Hastalık etkeni ilke karşılaşan kişilerde kendini savunmak için oluşturduğu bağışıklıktır.
*Uzun sürer.
*Hastalığı geçirmek veya aşılanmakla oluşur.

B-Pasif bağışıklık: Hastalık etkeni ile karşılaşmış canlının vücudunda gelişen antikorları korunmak istenen canlıya geçmesi ile oluşan bağışıklıktır.
*Etkisi kısa sürer.
*Serumlar kullanılır.

a)Doğuştan pasif bağışıklık: Çocuğa anne karnında plasenta ile veya doğumdan sonra süt ile geçen antikorlarla sağlanan bağışıklıktır.
b)Sonradan pasif bağışıklık: Hasta kişiye hastalık etkeni ile ilgili antikorları taşıyan serumların verilmesi ile sağlanan bağışıklıktır.

1-Antijen: Kan ve lenf sıvısına girdiğinde lenfositlerin antikor üreterek cevap verdiği her yabancı maddeye denir.
Örn: Bakteri çeperi, Başka grup kan, bakteri metabolik artıkları.

2-Antikor: Vücuda giren antijenlere karşı lenfositlerin ürettiği protein yapıdaki moleküllerdir.

3-Toksin: Vücutta hastalık etkeni canlılar tarafından meydana getirilen ve metabolik olayları olumsuz etkileyen maddelere denir.

4-Antitoksin: Hastalık etkeni canlıların oluşturduğu toksinlere karşı lenfositlerin meydana getirdiği protein yapıdaki maddelerdir

5-Aşı: Zayıflatılmış veya öldürülmüş hastalık etkenleri veya onların toksinlerinden oluşur ve sağlıklı kişiye uygulanarak aktif bağışıklık kazandırılır.

6-Serum: Belirli bir hastalık etkenine karşı aktif bağışıklık kazandırılmış kişinin veya hayvanın kanından elde edilen fibrinojeni alınmış plazmadır.

Antikor üretim hızı:
1-Metabolizma hızı
2-Antijen miktarı
3-Yaş
4-Cinsiyet
5-Beslenmeye bağlı olarak değişir.

Aşının temel özellikleri:
1-Zayıflatılmış mikroorganizma veya toksin içerir.
2-Hastalıktan önce yapılır.
3-Hastalıktan koruyucudur.
4-Aktif bağışıklık sağlar

Serumun temel özellikleri:
1-Antikor-Antitoksin içerir.
2-Hastalık oluştuktan sonra verilir.
3-Hastalığı tedavi edicidir.
4-Pasif bağışıklık kazandırır.